Jak się okazuje, w woj. śląskim jest najwięcej czynnych browarów w Polsce. W dodatku wiele z nich można zwiedzać! Funkcjonuje także mnóstwo browarów rzemieślniczych. Tropem piwnych doznań można zjeździć cały region - od Częstochowy, po Żywiec!
Tyskie Browary Książęce
Browar w Tychach od lat jest jedną z gwiazd Szlaku Zabytków Techniki i zaprasza do poznania tajników warzenia złocistego trunku. Muzeum Tyskich Browarów Książęcych działa od 2004 roku, ale można w nim poznać historię tyskich piw sięgającą 400 lat wstecz. Ich dzieje nierozerwalnie związane są z rodziną Promnitzów, którzy władali niedaleką Pszczyną. Pierwsze wzmianki o browarze pochodzą już z 1629 r. Jednak największy rozwój zanotowano w II połowie XIX w., kiedy to pszczyńskim władcą był Jan Henryk XI Hochberg. To on rozbudował i unowocześnił dotychczasowy browar, wybudował warzelnię, słodownię, chłodnię i lodownię, co sprawiło, że pod koniec XIX w. tyska piwna fabryka była bodaj największą w Europie. Produkowało się tam wtedy 10 milionów litrów piwa rocznie! Dziś goście zwiedzają urządzone w dawnej kaplicy multimedialne muzeum. Równie ciekawe jest to, co jest poza nim – przepięknie wykończona warzelnia z 1915 r., autentyczny budynek dyrekcji z początków XX w. czy nowoczesna linia produkcyjna, na której z prędkością światła napełniają się kolejne butelki złotego trunku. Po takich widokach nikogo nie dziwi fakt, że każda wycieczka kończy się w zabytkowym pubie degustacją piwa Tyskie 14-dniowe. Latem browar można poznawać także nocą. Wtedy grupom turystów w zwiedzaniu towarzyszą postaci związane z historią tego niezwykłego miejsca. Wrażenie jest piorunujące. Tradycyjne zwiedzanie uatrakcyjnia też Książęca Szkoła Degustacji, czyli warsztaty, podczas których cervesario (piwny kiper) prezentuje sztukę degustacji piwa.
www.tyskiebrowarium.pl
Arcyksiążęcy Browar Żywiec
Kolejnym „szlakowym” obiektem jest Muzeum Browaru Żywiec. Arcyksiążęcy Browar powstał w 1856 r., a założył go Albrecht Fryderyk Habsburg, ten sam, za którego czasów powstały inne przemysłowe obiekty na pobliskim Śląsku Cieszyńskim. Żywiecka wystawa jest nieco inna od tyskiej, w dużej mierze pokazuje nie tyle historię złotego żywieckiego trunku, co samego miasta, jego mieszkańców i władców. Dotąd turyści poznawali niezwykle skomplikowaną historię tego miejsca, oglądali autentyczne filmy pokazujące ostatnich właścicieli browaru i pracujących w nim robotników, przechodzili przez kilkanaście pomieszczeń, w których odtworzono XIX-wieczne galicyjskie miasteczko oraz pokazano ewolucję żywieckiego piwa. Integralną częścią wycieczki była też wizyta w nowoczesnej hali produkcyjnej i w pubie. Dlaczego wszystko to pisane jest w czasie przeszłym? Ano dlatego, że w Muzeum Browaru Żywiec właśnie trwa modernizacja. Nawet jeśli byliście już w tym browarze, już niedługo będzie można pojechać tam jeszcze raz, by zobaczyć nową, pewnie jeszcze nowocześniejszą niż dotąd, odsłonę ekspozycji.
www.muzeumbrowaru.pl
Cieszyński Browar Zamkowy
Do Szlaku Zabytków Techniki aspiruje kolejny browar – tym razem cieszyński. Produkowane w nim rzemieślnicze piwo zyskało już sporą grupę zwolenników, nie tylko w najbliższej okolicy, ale w całej Polsce. Teraz przyszedł czas na udostępnienie browarnianych zakamarków żądnym wiedzy o tajnikach browarnictwa turystom. Cieszyński Browar Zamkowy jest zupełnie inny niż te w Tychach czy Żywcu. Przede wszystkim jest zdecydowanie mniejszy, kameralny i – zdaniem wielu odwiedzających – bardziej autentyczny. I pewnie żaden zwiedzający nie domyśla się, że cieszyński browar powstał „niejako przypadkiem”, przy okazji rozbudowy włości arcyksięcia Karola Ludwika Habsburga na fali popularności pilzneńskich piw. Właśnie w ten sposób w 1846 r. powstał w Cieszynie browar, który nawiązuje aż do XV-wiecznych tradycji browarniczych na tym terenie. Dziś, po latach historycznych zawirowań, powoli odbudowuje swoją pozycję na piwnym rynku. Złoty trunek warzy się tam metodą tradycyjną, stosując otwarte kadzie w procesie fermentacji, co często jest zaskoczeniem dla zwiedzających. Podobnie wyglądają kadzie Browaru Zamkowego w Raciborzu, którego wyroby od kilku lat również zyskują uznanie piwoszy.
www.browarcieszyn.pl
Browary rzemieślnicze
Wśród browarów rzemieślniczych wyróżniają się choćby te, które towarzyszą restauracjom Szlaku Kulinarnego Śląskie Smaki. W Zawierciu, w Hotelu Villa Verde, od roku można degustować złoty trunek z Browaru Jana. Z kolei w Częstochowie, w Browarze Czenstochovia, od lat piwo towarzyszy podawanym w tamtejszym lokalu posiłkom. Ba! Tam można trunek ten nie tylko pić, ale również się w nim wykąpać w piwnym spa. Takie rzeczy tylko w śląskim! wiecej na www.zabytkitechniki.pl oraz www.slaskie.travel
Tekst: Alex Dorjan
Tekst ukazał się w magazynie Świat Podróże Kultura.