Ruiny cementowni „Saturn” w Grodźcu

Miejscowość:
Będzin
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Cement portlandzki to jeden z podstawowych materiałów budowlanych. Metoda jego produkcji została wynaleziona w Anglii, w pierwszej połowie XIX wieku, przez Josepha Aspdina, który swój wynalazek opatentował w 1824 roku. Na ziemiach polskich pierwsza cementownia ruszyła już w roku 1857, w Grodźcu – była piątą na świecie i zarazem przez pewien czas jedyną w całym Cesarstwie Rosyjskim.

Cementownia w Będzinie

Za cementową inwestycją stał ówczesny właściciel Grodźca, Jan Ciechanowski. Wybór miejsca był nieprzypadkowy - w pobliżu znajdowały się złoża surowców potrzebnych do produkcji cementu portlandzkiego oraz kopalnie węgla kamiennego. W pierwszym roku zakład wyprodukował 3 tysiące beczek cementu, a każda z nich ważyła 164 kg. W 1870 roku pracowały już trzy piece wapiennicze oraz 12 pieców do wypalania klinkieru i suszenia kształtek. Trzy lata później cementownia „Saturn” wyprodukował już 5420 ton cementu. Wykorzystano go m.in. przy budowie odnogi kolei warszawsko-wiedeńskiej z Ząbkowic do Sosnowca, czy mostu na Bugu w Brześciu oraz twierdz Warszawskiego Okręgu Wojskowego.

Nowy właściciel

Długoletnim dyrektorem cementowni pozostawał inż. Emil Konarzewski. Po Janie Ciechanowskim fabrykę odziedziczył jego, syn Stanisław. Pod koniec XIX stulecia uruchomił on w Grodźcu drugą kopalnię węgla kamiennego, „Maria”. W 1925 roku Ciechanowscy sprzedali cementownię belgijskiemu koncernowi „Solvay”. Mimo kryzysu firma do 1939 roku rozbudowała zakład, wzniosła również osiedle mieszkaniowe dla pracowników. Fabryką zarządzał wtedy inż. Włodzimierz Kwapiszewski. Z jego inicjatywy ruszyły m.in. dwa nowoczesne piece obrotowe. Cementu z Grodźca używano na przykład przy budowie Obszaru Warownego Śląsk.

Koniec cementowni

W 1977 roku kopalnia „Grodziec” rozpoczęła eksploatację złoża znajdującego się pod cementownią, powodując szkody górnicze i stwarzając niebezpieczeństwo zawalenia się budynków fabryki. Zakład więc w 1979 roku zamknięto. Dziś cementownia "Saturn" jest malowniczą ruiną, z długą na 70 metrów halą pieca obrotowego, silosami, kominami, pozostałościami po bednarni, przesypowni czy pakowni. Jej penetracja jest niebezpieczna!

Wyświetlenia:  479
Lokalizacja:

Ul. Barlickiego
Będzin
Gmina: Będzin
Powiat: będziński


Region turystyczny: 
Zagłębie Dąbrowskie, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Poprzemysłowe

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 1.8 (Oddano 4 głosy)
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Pliki dźwiękowe
Wydarzenia w pobliżu
Katowice
2025-06-19
10.25 km
W dniach 19-22 czerwca odbędzie się jedno z czołowych wydarzeń muzycznych w Śląskim - Tauron Nowa Muzyka. Wydarzenie przybliża polskiej publiczności najciekawsze brzmienia i trendy współczesnej muzyki z pogranicza jazzu, elektroniki, tanecznych rytmów, ukazując jednocześnie, że utwory praktycznie całkowicie nieobecne w krajowych mediach, mogą przyciągnąć do Katowic sporą rzeszę fanów niebanalnej muzyki z Polski jak i całej Europy.
Chorzów
2025-06-19
10.31 km
ING SILESIA BEATS – to coś więcej niż festiwal… to wspólna celebracja życia i kultury, radość oraz niesamowita atmosfera!
Chorzów
2025-08-21
10.37 km
No to Fajer! Nowy festiwal w Parku Śląskim.
Katowice
2025-06-19
10.39 km
W dniach 19.06 (Czwartek) do 22.06 (Niedziela) zapraszamy do Muzeum Hutnictwa Cynku WALCOWNIA w Katowicach na wystawę modeli kolejowych, której najważniejszą częścią jest modułowa makieta kolejowa w wielkości TT – czyli skali 1:120. Makieta będzie miała powierzchnię aż 500 m2, co czyni ją największą taką instalacją na Górnym Śląsku.
Katowice
2025-01-26
10.71 km
Zapraszamy na nową, fascynującą wystawę czasową w Muzeum Śląskim. Wystawa poświęcona jest życiu grupy ludzi, którzy około 1725 roku p.n.e., w czasach nazywanych epoką brązu, przekroczyli góry i dotarli nad środkowy Dunajec, gdzie założyli swoją warowną siedzibę. Ludzie ci pochodzili z południa Europy i prawdopodobnie interesowała ich kontrola szlaku komunikacyjnego przecinającego Karpaty na którym założyli swoją warowną siedzibę.
W pobliżu
Czeladź
3.32 km
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Czeladź
3.23 km
Będzin
3.84 km
Czeladź
3.89 km
Czeladź
4.00 km
Gastronomia w pobliżu
Czeladź
3.26 km
Czeladź
3.39 km
Czeladź
3.63 km
Czeladź
3.65 km